Hội chợ Xuân Gia Lạc

Ngày Tết là khoảng thời gian bạn cùng gia đình đi chơi xuân, một địa chỉ mà bạn không nên bỏ qua đó là Hôi chợ Xuân Gia Lạc – Phú Thượng – Phú Vang – Thừa Thiên Huế.

Lễ hội chợ xuân Gia Lạc diễn ra trong ba ngày Tết cũng như nhiều vùng khác, tất cả các chợ ở Huế đều nghỉ mua bán để mọi người tổ chức lễ hội, cúng ông bà, thăm hỏi nhau. Tuy nhiên, chỉ có một chợ Tết độc nhất đã mở trong những ngày đầu xuân- Ðó là chợ Gia Lạc- đông vui chỉ trong 3 ngày Tết.

Ðịa điểm chợ ở tại ngã 3, giáp ranh làng Nam Phổ, trên 2 nẻo đường, 1 về Dương Nổ, 1 về Ngọc Anh – cách trung tâm thành Huế, đi theo hướng về Vĩ Dạ khoảng 3km. Chợ cách bờ sông Hương khoảng 300m. Bên kia sông là chợ Dinh hiện nay.

Người sáng lập chợ Gia Lạc là Định Viễn Công Nguyễn Phước Bình, con thứ tư của Gia Long, lập chợ Gia Lạc từ thời Minh Mạng (1820-1840). Định Viễn Công là người hào hoa phong nhã thích vui chơi múa hát, đã lập một đội tuồng riêng để diễn trong phủ. Công còn là người có óc thương nghiệp, thường liên hệ mua bán với các thương nhân Trung Quốc lúc ấy thường xuyên có mặt tại kinh đô Huế, lấy sông Hương làm đường giao thông.

Phủ của Công lại gần bờ sông. Nhân ngày Tết, Công muốn lập một ngôi chợ nhỏ cho thân nhân trong phủ đệ có nơi trao đổi hàng hóa, vui chơi. Lúc đầu chợ chỉ họp nhóm trong giới hạn thân nhân của phủ đệ, sau thấy vui, nhân dân quanh vùng cũng đến mua bán, rồi bày ra các trò chơi dân gian. Chợ Gia Lạc trở thành một hình thức hội chợ vui xuân, loại chợ phiên trong ngày Tết.

Hàng mua bán trao đổi trong chợ Gia Lạc thật phong phú, nhiều màu nhiều vẻ, lại thay đổi tùy theo năm không định trước. Ai có thứ gì muốn bán cứ đem ra chợ bán, ai thấy thiếu thì mua. Từ những thứ gia dụng như chén, đĩa, cơi đựng trầu, quả hộp, áo quần may sẵn v.v… đến đồ chơi trẻ em, thức ăn, uống. Đó là một hình thức “Chợ Trời” ngày nay.

Đồ chơi đặc biệt nổi bật là các đồ chơi dân gian dành cho trẻ em. Các con chim, con cá, quả phẩm trái cây nho nhỏ làm bằng bột sắn nhuộm đủ màu sặc sỡ, người sáng tạo có khi còn gia công làm thêm các mẫu ông trạng cưỡi ngựa bạch, bà Trưng cưỡi voi rất sinh động và đẹp đẽ. Loại đồ chơi to hơn bằng đất sét nặn bằng tay như con heo mập mạp để bỏ tiền, xu, hào, con gà trống oai vệ có thể phát ra tiếng gáy te te khi thổi vào lưỡi gà gắn vào thân, những thứ ấy đều được bày bán trong chợ.

Thức ăn thì gồm đủ các thứ thịt: thịt heo quay, thịt bò thui, các thứ rau quả ăn ghém và tôm cá. Đặc biệt là thịt bò thui trở thành một món ăn không thể thiếu được trong những ngày tết ở chợ Gia Lạc, truyền thống đó còn kéo dài đến ngày nay.

Từ một nơi buôn bán, trao đổi hàng hóa, chợ Gia Lạc trở thành một địa điểm tập trung vui chơi trong ba ngày tết. Các cuộc vui chơi như bài chòi, bài ghế, hò giã gạo, bài thai đều được tổ chức tại đây để gây thêm không khí vui nhộn của ngày Tết cổ truyền tại Huế.

Chợ Gia Lạc còn mang tính nhân dân sâu sắc. Từ ý đồ của người sáng lập muốn tạo một nơi trao đổi, mua bán thu gọn trong dân gian. Các trò chơi văn nghệ tiêu biểu trong sinh hoạt chợ Gia Lạc là các trò chơi dân gian truyền thống của dân tộc như bài chòi, bài thai v.v… Chính nhờ sự hưởng ứng mạnh mẽ của đông đảo quần chúng; chợ Gia Lạc đã có một đời sống lâu dài trải qua gần hai trăm năm lịnh sử, còn tồn tại đến ngày nay.

Đầu xuân, người dân Huế  có thú vui đi chợ tết Gia Lạc, cốt để mua lộc đầu năm, mua sự may mắn, sự suông sẻ, người ở vùng chợ Dinh, Gia Hội  đi chợ này là để có dịp bói đò nhân năm mới (vì phải qua sông), nếu lúc đến bến  mà đò đang neo bến đợi, nghĩa là ta sẽ được thong dong trong năm mới, ngược lại khi đến bến mà đò đã sang sông, ấy là điềm báo ta sẽ gặp vận xui, sự lận đận trong năm ấy. Lệ thường người đi phiên chợ tết mua một trái cau, một ngọn trầu gọi là để cho đằm giỏ với điều thầm ước sẽ an bình trong năm mới, sau đó mới mua các đặc sản của chợ theo sở thích, không bao giờ người ta mua tôm tươi đầu buổi chợ vì tôm nhảy lóc chóc, sẽ chuốc lấy lật đật long đong cả năm.

Nguồn: Sưu tầm

---

Công ty Cà phê Thơm nhà sản xuất cà phê chất lượng cao, 100% cà phê rang mộc, không tẩm độn bất kì hương liệu nào. Cà phê luôn tươi mới (Rang tại xưởng khi có đơn hàng), Chuyển hàng toàn quốc. Tham khảo ngay: www.thomcoffee.com hoặc gọi: 0888.525759

---